Month: December 2014

(4) Tiết 4: Tập phần hông và cơ bụng: nằm ngửa hai đầu gôì dựng lên, hai cùi trỏ tay chống xuống đất,  phần xương chậu và ngẩng đầu lên, đồng thời đừng sức thu phần hông lại. Tiết thao này bắt đầu tập từ ngày thứ s đến cuôì tuần thứ sáu sau khi sinh.

(5) Tiết 5: Tập phần hông và cơ bụng: Nằm ngửa, đỡ phần hông, hơi ngẩng đầu và đầu gối trái lên, đồng thời tay phát duỗi dài theo đầu gối trái, nhưng không chạm vào, trở lại vị trí ban đầu, sau đó chuyển sang tay trái và đầu gối phải. Tiết thao này bắt đầu tập từ ngày thứ sáu đến cuối tuần thứ sáu sau khi sinh.

(6) Tiết 6: Tập cơ bụng và phần hông: Năm thảng, từ tử co đầu gối và phần mông bên trái về phía bụng, dể chân thấp gần phần hông, sau đó, duỗi chân thẳng và đặt xuống. Đoi lại sang bên phải. Tiết thao này bắt đầu tập từ ngày thứ bảy đến cuôi tuần thứ sáu sau khi sinh.

(7) Tiết 7: Tập cơ bụng, mông và hông: nằm ngửa, hai đầu gối dựng lên, nhấc cao chân trái vê phía bụng, làm động tác giống như đạp xe đạp. Sau khi trở lại vị trí ban đầu thì thực hiện với chân bên phải. Nếu thê chất tốt, có thể nâng cả hai chân thực hiện động tác như đạp xe. Tiết thao này bắt đầu tập từ ngày thứ tám đến cuối tuần thứ sáu sau khi sinh.

(8) Tiết 8: Tập phần hông, phần bụng và cơ bụng

1/ Nằm thảng, hai tay đặt hai bên, dùng cơ bụng và hông nhấc nửa người trên lên (chú ý chân không nhấc cao, bàn chán vẫn chạm giường, đẩu gối củng không cong lên), ngồi lẽn từ vị trí nÀm ngửa. Có thê bắt đầu tập từ ngày thứ tám đến cuối tuần thứ sáu sau khi sinh.

2/ Nằm thẳng, hai tay đặt sau gáy, ngồi lên từ vị trí nằm ngửa

(9) Tiết 9; Tập phần hòng, mông, bụng, lưng: Cong cùi trỏ

và đầu gôì, cánh tay chạm vào bắp chân, dưới cánh tay có kê gối. Ưốn cong lưng, dùng sức co hông và thót bụng, sau đó thả lỏng, hít sâu. Tiết thao này bắt đầu tập từ ngày thứ mười đến cuối tuần thứ sáu sau khi sinh.

XV. Chăm sóc các bệnh sau khi sinh

Sau khi sinh, khi thấy cơ thể có cảm giác khó chịu như đau hội âm, căng trướng bầu ngực, chất thải ra ỏ âm đạo liên tục không dừng, đều cần phải rất lưu ý để kịp thòi phát hiện và chữa trị sớm, dưới đây xin giới thiệu một số chứng bệnh thưòng gặp sau khi sinh:

1. Sốt hậu sản

Còn gọi là sốt nhiễm trùng, sốt do bị nhiễm trùng bộ phận sinh dục sau khi sinh. Thường là phát bệnh trong thời gian 1-10 ngày sau khi sinh, biểu hiện ra là nhiệt độ cơ thể giữ ỏ mức trên 38°c, nếu không kịp thời chữa trị sẽ bị nhiễm trùng tới mức không thể kiểm soát được, và có khả năng dẫn đến “chứng nhiễm trùng máu” rất nguy hại đối với sản phụ.

Con đường lây nhiễm: lây nhiễm từ bên trong cơ thể do sức đề kháng yếu. Vi khuẩn bệnh nấp sẵn trong âm đạo, hoặc cũng có thể là do vi khuẩn xâm nhập từ bên ngoài vào qua đường sinh sản trưóc và sau thời điểm sinh, ví dụ như quá trình thao tác khi sinh đã đưa vi khuẩn vào đường sinh sản. Nói tóm lại, cần đi bệnh viện ngay để chữa trị kịp thòi, cố gắng kiểm soát được lây nhiễm là tết nhất. Chú ý nằm trên giường nghỉ ngơi, chú ý dinh dưỡng hợp ý để có thể nâng cao được-khả năng kháng bệnh của cơ thể.

Muốn phòng tránh bệnh này không khó, người phụ nữ mang thai cần luôn luôn chú ý đến vấn để vệ sinh cá nhân,

Sau khi sinh còn cần chú ý vệ sinh răng miệng, nếu răng nhạy cảm, có thể dùng nưóc ấm súc miệng đánh răng.

6. Chuyện chăn gối sau khi sinh

Chuyện chăn gối sau khi sinh thường là theo sự hồi phục của cơ thể; có thể tiến hành 2 tháng sau khi sinh, nhưng khi bắt đầu, để tránh sự mệt mỏi của người phụ nữ sau khi sinh, cần tránh quan hệ tình dục vối cường độ mạnh, khống chê về mặt thòi gian và 8ố lần, mỗi tuần 1~2 lần là thích hợp.

Do màng nhầy âm đạo sau khi sinh bị giãn ra và trở nên khá mỏng, nếu hồi phục không tốt, đóng không chặt, việc quan hệ tình dục quá sốm sau khi sinh sẽ dẫn đến sự xâm nhập của vi khuẩn. Sức đề kháng của người phụ nữ sau khi sinh còn yếu, dễ bị lây nhiễm. Quan hệ tình dục khi sức khỏe của cơ thể chưa được phục hồi do mệt mỏi hàng ngày, chăm sóc con cái…sẽ khiến cho sinh hoạt tình dục không hài hòa, dễ ảnh hưởng đến cuộc sống vợ chồng sau này, vì thế, 2 thống sau khi sinh, nhất định phải quan hệ trỏ lại.

Nếu phải mổ khi sinh, thì cần căn cứ vào tình hình phục hồi của vết mổ để quyết định xem đã có thể quan hệ được hay chưa. Tốt nhất là đi bác sỹ kiểm tra, sau khi sạch các chất thải ra qua đưòng ầm đạo mới có thể trô lại như cũ.

Sau khi chuyện chăn gối trỏ lại như cũ vẫn cần phải xem xét tới vấn đề tránh thai, bỏi lẽ vào thòi gian này, vối hiện trạng của màng trong tử cung, sẽ rất dễ lại có thai lần nữa, sử dụng phương pháp tránh thai bằng quá trình cho bú rất không an toàn, đa sô’ phụ nữ không rụng trứng trong thời kỳ cho con bú, nhưng hiện nay, mức sống của mọi người đã được cải thiện, tô chất cơ thể đã khác đi, vì thê, rất nhiều phụ nữ vỗn rụng trứng trong thời gian cho con bú, hơn nữa, còn rất dễ thụ thai. Nếu lại mang thai, đối với người phụ nữ, là tãng

thêm nhiều gánh nặng, vì vậy, trong thòi gian cho con bú, phải áp dụng các biện pháp tránh thai hữu hiệu.

Phụ nữ sau khi sinh đặt vòng tránh thai dễ bị rơi ra khiến việc tránh thai bị thất bại. Trong thời gian cho con bú, cũng không được uông thuốc tránh thai, bởi thuôc tránh thai khiến lượng hormone sinh dục trong cơ thể thay đổi, sau khi trẻ bú sữa sẽ có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng, vì thê không thể sử dụng.

7. Tập luyện giữ sức khỏe sau khi sinh

Sau khi sinh, để nhanh chóng phục hồi cơ thể trở về như cũ, lấy lại vóc dáng khỏe đẹp như xưa, ngoài dinh dưỡng đầy đủ và nghỉ ngơi ra, còn cần phải thực hiện những vận động cần thiết. Bài tập được giới thiệu dưới đây mỗi ngày tăng thêm một tiết (vói những người mổ khi sinh thì bắt đầu sau khi vết mổ khỏi), mỗi tiết 2 nhịp làm một động tác, lúc đầu tập 2 lẶn 8 tiết, khi thể lực phục hồi đến một mức nhất định thì tăng lên 4 lần. Tập vào sáng và tối.

(1) Tiết 1: Tập cơ bụng, ngực: nằm thẳng, hít sâu căng đầy bụng, sau đó dùng miệng thở ra nhẹ nhàng, đồng thời thót bụng lại. Tiết’thao này bắt đầu tập từ ngày thứ hai cho đến cuối tuần thứ tư sau khi sinh.

(2) Tiết 2: Tập chi trên: Nằm thẳng, hai chân hơi dạng ra, hai cánh tay duỗi thẳng và tạo thành góc vuông so với cơ thể. Chậm rãi nâng tay lên, đưa lại gần nhau rồi dần dần mỏ ra. Tiết thao này bắt đầu tập từ ngày thứ ba cho đến cuối tuần thứ tư sau khi sinh.

(3) Tiết 3: Tập cơ lưng, cơ eo và chi dưói: Nằm thẳng, hai cánh tay đặt hai bên cơ thể, nhẹ nhàng nhấc phần lưng, hông và hai đầu gối lên để cơ thể thành hình vòng cung, sau đó đặt xuống, trở về vị trí nằm thẳng ban đầu. Tiết thao này bắt đầu tập từ ngày thứ tư cho đến cuối tuần thứ tư sau khi sinh.

Những người bị mắc chứng cao huyết áp trong thời gian mang thai thì sau khi sinh vẫn cần tiếp tục ăn nhạt, kiểm soát lượng muôi đưa vào cd thể, giúp huyết áp có thể trở lại bình thưòng.

Sau khi sinh, nên tránh ăn đồ ăn sống, nguội hoặc đồ ăn cũ, các thứ có tính kích thích như ớt…không hút thuốc, uống rượu, để tránh ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ khi cho trẻ bú sữa mẹ. Chú ý theo dõi xem mình có bị thiếu máu không, nếu thiếu máu thì tốt nhất cần bổ sung sắt vói sự hướng dẫn của các bác sỹ.

Trong thòi gian nghỉ tĩnh dưỡng ở nhà, nếu sản phụ thấy khó chịu trong người, xuất huyết hay sốt thì cần kịp thời đến bệnh viện để kiểm tra lại.

5. Sau khi sinh phải đi tiểu ngay khi muốn

Thận có chức năng lọc máu, liên tục hình thành dịch nước tiểu đưa vào bàng quang. Sau khi nưốc tiểu được trữ một lượng nhất định ở bàng quang, cơ thể sẽ xin chỉ thị của đại não để thải nưốc tiểu ra ngoài. Lượng nước tiểu ở người bình thường là 1500~2000ml mỗi ngày.

Sau khi sinh nở, sản phụ sẽ cảm thấy khó khăn khi đi tiểu lần đầu tiên. Nguyên nhân gây ra khó khăn khi đi tiểu có mấy điểm sau đây: ©trong quá trình sinh nở, hội âm (phần giữa lỗ sinh dục và hậu môn) do bị đau nên co rút lại, đặc biệt là sự co rút của cơ niệu đạo chưa thuyên giảm© sau khi sinh vẫn nằm ở trên giường, sản phụ không quen vối việc đi tiểu khi nằm thẳng, nên không tiểu được. Khi sinh nở, thai nhi ép lên bàng quang và niệu đạo, gây ra phù thũng và xung huyết ở những cơ quan này, khi đi tiểu cảm thấy đau® Sau khi sinh, bụng bị lỏng ra, sức căng của bàng quang giảm xuống, gây trở ngại cho việc bài niệu.

Mặc dù tồn tại rất nhiều các nguyên nhân khách quan khiến bài niệu khó khăn, nhưng trong 4 tiếng sau khi sinh, sản phụ vẫn cần cố gắng đi tiểu, để tránh việc nước tiểu bị giữ lại trong bàng quang trong thời gian quá lâu, các chất trao đổi trong nước tiểu kích thích bàng quang gây viêm khá nặng. Nếu đã cô” gắng mà vẫn không tiểu được thì có thể thử nhấc người lên khi đi tiểu, đồng thòi, dùng tay massage ồ vị trí của bàng quang, hoặc dùng nưốc ấm rửa lỗ niệu đạo, kích thích bài niệu. Nếu những phương pháp trên vẫn không có hiệu quả, những sản phụ không thể tiểu trong một thời gian dài thì cần mòi bác sỹ chữa trị.

Sau khi sinh có thể tắm gội không?

Đoạn thòi gian gọi theo tên tục là “Tọa nguyệt tử” sau khi sinh là đoạn thòi gian tính từ khi thai nhi, nhau thai được sinh ra cho đến khi cơ quan sinh dục hoàn toàn hồi phục, thường là 6~8 tuần. Thời gian này, các hệ thống trong toàn cơ thể của người phụ nữ có những thay đổi khá lớn, tuyến sữa tiết ra nhiều hơn, cơ thể sản phụ suy nhược, dễ bị mắc bệnh.

Trong thời gian này, sản phụ cũng rất dễ ra mồ hôi, nếu không chú ý vệ sinh cá nhân, mồ hôi kích thích da sẽ rất dễ bị lây nhiễm. Vì thế, sản phụ cần năng thay quần áo lót, ở nhiệt độ trong phòng là 20°c, có thể tắm hoặc lau người thường xuyên, cũng có thể gội đầu, khi gội đầu nên làm khô ngay, tránh để bị lạnh.

Các loại chất thải ra qua đưòng âm đạo sau khi sinh sẽ kéo dài trong khoảng 3 tuần, các chất thải ra này gồm có: dịch huyết, màng bọc hoại tử và dịch nhầy. Sau khi sinh 3-7 ngày, dịch huyết giảm đi, dịch tương tăng lên, trong thời gian chưa sạch hết các chất thải ra qua đưòng âm đạo, sản phụ cần giữ vệ sinh sạch sẽ cho bộ phận sinh dục ngoài, sau khi đi đại tiểu tiện, cần rửa sạch bộ phận sinh dục ngoài và hậu môn, nhưng chú ý không được tắm bồn hoặc tắm ngồi.

Ngày thứ nhất

Thường thì khoảng 8 tiếng sau khi sinh các bác sỹ sẽ đi huống dẫn sản phụ ra khỏi giường và thực hiện một số hành động thích hợp, có thể tập cho con bú sữa nếu bị mổ hội âm thì 12 tiếng sau khỉ sinh bắt đầu dậy, hoat động chậm rãi. Tự làm một số việc như tiểu tiện, đại tiện và xử lý các chất thải ra từ âm đạo.

Lúc này, bầu ngực cao thành lên và cần học các nhân viên cách chăm sóc cách vắt sữa, massage bầu ngực…Ngoài ra xem xem có thể dùng dây lưng giúp phục hồi phẩn thành bụng bị lỏng ra đồng thời, có lợi cho quá trình cơ  ở từ cung co lại sau khi sanh.

Tia sữa đầu trong ngày là thức ăn quý giá nhất đối với trẻ mới sinh, có thể lượng rất ít, cho đề kháng có cũng để đỡ em bé bú lại nhiều lần. Chỉ cân kiên trì thì nhất định mẹ có sữa, hơn nữa, càng kích thích thì càng có nhỉều sữa. Sau khi có sữa mà thấy âm đạo có thải ra nhiều các chất hỗn hợp hơn thì cũng không cần phải lo lắng, đó là do tử cung, chưa kích thích từ động tác mút bú sữa của trẻ, có lợi cho việc phục hồi của tử cung.

Ngày thứ hai:

Sản phụ đã hồi phục rất nhiều về mặt tinh thần, bầu ngực căng lên cùng với việc tiết ra sữa nhiều bơn. cố gắng để trẻ bú sữa, đồng thòi tiếp tục thực hiện massaee bầu ngực. Những hoạt động của sản phụ tốt nhất nên ở mức không cảm thấy mệt mỏi, thử đi bộ chậm rãi trong phòng. Nếu mọi thứ đều cảm thấy tốt thì bát đầu từ ngày thu hai này sản phụ có thể tắm được rồi, nhưng thời gian không được quá dài

Ngày thứ ba:

Những người sinh nở tự nhiên đã có nhiều chuyển biến tích cực, những người phải mổ cũng đã bắt đầu đi lại nhưng cần lượng sức, không nên để quá mệt. Bác Bỹ cẩn kiểm tra để xem sản phụ có bị thiếu máu hay bị nhiễm trùng gì không. Các chất tiết ra ở âm đạo nếu thấy nhiều, có máu cục thỉ cần kịp thời nói với bác sỹ để phát hiện bệnh sớm.

Ngày thứ tư và năm

Thể lực và tinh thần đểu đã được hổi phục tương đối, cảm giác muôn ăn đã tốt hơn, có rất nhiểu tiến triển trong việc cho con bú, vị trí vết thương đã được cắt chỉ dần.

Trẻ sơ sinh đã thành thục hơn rất nhiểu dưới 8ự chám sóc của các bác sỹ nhi khoa, nếu phất hiện có gì bất thường, cán sớm có biện pháp, như có vấn đề ỏ khớp đầu gối hay bị nghiêng cổ…để được điều trị hợp lý. Mọi thứ binh thưòng là có thể chuẩn bị để xuất viện. Đừng quên mang theo sổ tay sức khỏe bà mẹ và Giấy khai sinh…

Ngày thứ sáu:

Bà mẹ cần kiểm tra sức khỏe trước khi xuất viện, nếu bình thường thì có thể xuất viện về nhà nghỉ ngơi tĩnh dưỡng. Nếu ‘còn điểu gì chưa rõ thì có thể hỏi nhân viên y tế.

(2) Chăm sóc trong thời gian 7 ngày sau khi xuất viên

Sau khi xuất viện, vẫn tiếp tục trong giai đoạn chăm sóc tĩnh dưdng. Trong sinh hoạt hàng ngày cần chú ý một 80 mặt sau: Khi tắm, không được tấm bổn hoặc dùng nước nóng để lau người. Những người có vết khâu hội âm, không được dừng xà phòng để kích thích cục bộ. Tiếp tục massage bầu ngực, thực hiện những bài tập trên giường.

ăn uống: ăn uống đúng giờ, chủng loại phong phú, có thể ăn 5 bữa mổi ngày. Có thể tham khảo thực đơn lúc mang thai, ân cốc loại canh bổ, không cố mỡ để tránh ảnh hưởng đến tiêu hóa. Các món canh như xương, thịt bò, dê, cá chép…đểu bổ canxi và tốt cho việc tiết sữa, cũng không được quên ăn rau xanh.

sính ra và chín, nhưng sự hoạt động của tuyến sữa có thể sẽ gây ức chế cho việc rụng trứng, vì thế, trong thời gian cho con bú sữa, phần lân người phụ nữ không rụng trứng, cũng không có kinh nguyệt. Cũng có một sô” người có kinh nguyệt theo chu kỳ đều đặn ngay sau khi sinh nỏ.

(4) Bầu ngực: Sau khi sinh nở, hormone nữ và progesterone trong máu giảm đi, hormone tạo sữa tăng lên; 2~3 ngày sau khi sinh, bầu ngực lớn lên và cứng, đôi lúc có cảm giác bị sốt, và bắt đầu tiết ra sữa. Sữa tiết ra lúc đầu có màu trắng xám, sau đó trở thành màu trắng. Lượng sữa tiết ra cùng với mức độ phát triển của tuyến sữa tỷ lệ thuần vói sức mút sữa của trẻ sơ sinh. Bên cạnh đó, nếu sản phụ mất ngủ, quá mệt mỏi hay đau đón thì cũng sẽ gây trở ngại cho việc tiết sữa.

(5) Thành bụng: sắc tố của đường chính giữa ỏ phần bụng dưới của sản phụ sau khi sinh nhạt dần đi. Các đưòng vân khi mang thai có màu hồng đỏ trên bụng cũng trắng ra. Phần thành bụng bị lỏng ra phải tập luyện mới có thể hồi phục trở lại được.

(6) Khác: Lượng tiểu của phụ nữ sau khi sinh tăng lên, đó là vì lượng nước tích lại trong cơ thể vào giai đoạn cuối của thời gian mang thai, lúc này, cần được thải ra ngoài. Sau khi sinh, do áp lực trong bụng giảm thấp, dung lượng bàng quang tăng lên, sức trướng trong bụng tăng cao và nhạy cảm hơn, bàng quang thưòng giữ lại nhiều nưóc tiểu, thêm vào đó, phần hội âm bị sưng khiến việc thải nước tiểu ra ngoài gặp khó khăn, sản phụ rất dễ bị viêm bàng quang. Khoảng 10 ngày sau khi sinh, sự hoạt động của dịch dạ dày mới có thể trở lại bình thưòng, do đó, sau khi sinh, nên ăn những thứ dễ tiêu hóa. Do cơ bụng bị lỏng ra và thiếu vận động nên sản phụ thường hay bị táo bón.

4. Chăm sóc hàng ngày sau khi sinh

(1) Tuần thứ nhất sau khi sinh: Sau khi sinh nổ, sản phụ được các nhân viên y tế của bệnh viện giúp đỡ rất nhiều về mặt sinh hoạt cũng như chăm sóc cơ thể; người thân trong gia đình cũng cần biết rõ để có thể phối hợp tốt, Những điểm cần chú ý trong cuộc sống hàng ngày như sau:

1/ Việc nghỉ ngơi tĩnh dưỡng được đặt lên hàng đầu: để chuẩn bị tốt cho việc nuôi con, cẩn cố gắng sớm khôi phục trồ lại việc ăn uống bình thường, ăn nhiểu thực phẩm giàu dinh dưỡng. Nguyên tắc cho con bú hiện đại là sớm cho bú, sớm tiếp xúc và sớm cai sữa, đây cũng chính là điểm mấu chốt bảo đảm cho sự thành công của việc nuôi con bằng sữa mẹ.

2/ Trong điều kiện sức để kháng còn yếu sau khi sinh, sản phụ cần giữ vệ sinh sạch sẽ phần hội âm cũng như các phần khác để tránh bi nhiễm trùng.

3/ Bắt đầu luyện tập các bài tập trên giường.

4/ Học các kiến thức nuôi con hàng ngày, như tắm cho trẻ như thế nào, cách thay bỉm và cách cho bú…chuẩn bị tốt cho các sinh hoạt hàng ngày sau khi ra viện.

5/ Với những ngưòi có hiện tượng bất thường hoặc có hậu di chứng, phải nắm rõ những điều cần chú ý

Trong ngày sinh nở: Sau khi sinh, cơ thể sản phụ đã rất mệt mỏi, cần được nghỉ ngơi đẩy đủ. về mặt ăn uống, có thể ăn chút rau xanh thanh đạm, dễ tiêu hóa; không nên ăn đồ ăn có tính kích thích; nếu bị mổ, thì sau 36 tiếng mới được án. Nếu thấy vết thương rất đau thì cần nói vối bác sỹ trực ban để được trị liệu cẩn thiết. Những người phẫu thuật tử cung thì cẩn chú ý vị trí của cơ thể khi dịch chuyển phần dựới gối khép vào nhau đe đường khâu ở vết mổ đỡ đau hơn.

điểm phát các bệnh về tinh thần, tỷ lộ phát bệnh trong vòng 2 tuần sau khi sinh chiếm trên 50% số người mắc bệnh tinh thần trong thòi kỳ sinh sản, phát bệnh trong vòng 4 tuần sau khi sinh chiếm khoảng 80%, vì thế, 1 tháng sau khi sinh, sản phụ cần được chăm sóc nhiều hơn để khôi phục thể lực và tinh thần.

Sau khi sinh cần có một nơi yên tĩnh, thoải mái, sinh hoạt thuận tiện để nghỉ ngơi. Người chồng và những người thân trong gia đình nên dành cho sản phụ nhiều sự quan tâm hơn về mặt ăn uống, tình cảm, dành nhiều tình yêu thương hơn về mặt tinh thần, đặc biệt là người chồng, trong thòi gian này phải bỏ ra nhiều công sức hơn trong việc tạo ra cho vợ mình một môi trường tâm lý thoải mái, thích ứng vối sự hồi phục cơ thể của người vợ, trải qua giai đoạn phải nằm nghỉ ngơi trên giưòng một cách thuận lợi, đây cũng là niềm hạnh phúc của cả gia đình.

Gia đình có thêm một thành viên quan trọng, rất có thể còn là một nhân vật trung tâm, là kết tinh của tình yêu của hai bố mẹ. Sự có mặt của đứa trẻ đem lại nhiều niềm vui cũng như nhiều công việc bận rộn hơn cho gia đình. Nuôi dưỡng giáo dục con cái là một công trình quan trọng, công trình vĩ đại và lâu dài để tạo ra một nhân tài.

Trong thòi gian nằm giường, sản phụ còn có nhiệm vụ nuôi dưỡng con mình, vì thế, cần chú ý điều tiết tinh thần và tâm lý của bản thân, không nên quá trách móc bản thân mình, trong nhà có bừa bãi một chút, không sạch sẽ một chút cung không sao, chỉ là tạm thời thôi, không nên có nhiều yêu cầu và trách móc chồng cũng như ngưòi thân trong gia đình, bởi lẽ mọi người đều cần có một quá trình để quen, chủ yếu là phải tâng cường nghỉ ngơi và dinh dưỡng, cố gắng sóm khôi phục lại sức khỏe của cơ thể và tinh thần.

Nếu chỉ vì những tiểu tiết nhỏ trong sinh hoạt mà gây ra bầu không khí không vui vẻ cho bản thân và gia đình thì sẽ bất lợi cho việc phát triển tâm hồn còn non nớt của trẻ, hình thành tính cách ỏ trẻ và những khoảng không tích cực trong tiềm thức của trẻ, vì thế, có thể nói, người mẹ chính là người thầy đầu tiên của trẻ. Tất nhiên điều này cũng liên quan tói một gia đình hòa hợp và những nỗ lực cô gắng của người chồng.

Sự khôi phục thể lực ỏ cơ thể mẹ sau khi sinh cần từ 6 đên 8 tuần. Sự thay đổi của cơ thể mẹ thể hiện ở một sô” mặt sau;

(1) Tử cung: Sau khi sinh nở, tử cung nặng khoảng lOOOg. Đến tuần thứ 8 sau khi sinh, tử cung mới có thể trỏ lại trọng lượng khoảng 60g như trước khi mang thai. Việc khôi phục của thể tử cung nhanh hay chậm có liên quan đến nhiều nhân tố: ©Trạng thái tinh thần, độ tuổi và 80 lần sinh nỏ của sản phụ; ©Thời gian sính dài hay ngắn; ©sản phụ có sữa có thể tăng nhanh tóc độ hổi phục của tử cung; © Nhiễm trùng và những u sưng ỏ thể tử cung có thể khiến cho tử cung hồi phục chậm lại.

Sau khi nhau thai bong ra, trên thành tử cung có lỗ hình tròn, to khoảng bằng bàn tay. Các mạch máu và cục máu bịt lỗ hình tròn này bị hở ra ngoài. Đến khoảng tuần thứ 8 sau khi sinh mói hoàn toàn khỏi, ác lộ là những chất gồm dịch huyết, các tô chức màng bọc hoại tử và dịch nhầy…trộn lẫn với nhau trong tử cung sau khi sinh và thải ra ngoài qua đường âm đạo.

(2) Bộ phận sinh dục ngoài: sau khi sinh nở, miệng ngoài âm đạo bị xung huyết, phù nước hoặc bị thương ỏ những mức độ khác nhau, cùng với những miệng vết thương đã rách ra. Nếu nhẹ thì có thể tự khỏi, xung huyết phù nước thì phải sau khi sinh mấy ngày mối khỏi được, chỗ bị cắt ra của hội âm thì có thê rút chỉ trong vòng 5 ngày sau khi sinh.

(3) Buồng trứng: Sau khi sinh nỏ, sẽ có trứng mới được

trở lại như trước đây, vì thê nên trong vòng 2~7 tháng sau khi sinh, những sợi tóc được kéo dài tuổi thọ nói ỏ trên rụng hàng loạt, xuất hiện trạng thái “tóc rụng và tóc mói không nôi tiếp nhau” trong thời gian ngắn khiến sản phụ bị ảnh hưỏng rất nhiều về tâm lý. Áp lực tinh thần tác dụng lên các chức năng sinh lý khiến hiện tượng rụng tóc càng nghiêm trọng hơn.

Không cần phải tiến hành điều trị khi có hiện tượng rụng tóc sau khi sinh, thông thường tóc sẽ ngừng rụng, tóc mối sẽ dần mọc lên, nhưng cần thiết áp dụng một số trị liệu nhất định đổi với những tổn thương về mặt tinh thần do rụng tóc gây ra.

Trước tiên, sản phụ cần giữ tâm lý thoải mái, tin tưỏng là tóc sẽ thôi không rụng nữa, tóc mới sẽ mọc trỏ lại. Tiếp đến, cần chăm sóc tốt cho tóc. Tóc sau khi sinh bắt đầu có nhiều dầu, cần chú ý gội đầu, lựa chọn loại dầu gội truĩig tính; gội đầu sẽ không làm cho tóc bị rụng nhiều hơn. Khi gội đầu, dùng ngón tay massage phần da đầu, giúp tuần hoàn máu tốt hơn, để tóc mới mọc nhanh hơn, khi bị rụng tóc không nên dùng lược cứng để chải đầu, cũng không nên làm những kiểu đầu thời thượng phức tạp. Thứ ba, cần chú ý giữ gìn trong sinh hoạt. Sau khi sinh cần chú ý nghỉ ngơi để cơ thể nhanh chóng hồi phục, tăng cường dinh dưỡng, ít ăn những thực phẩm có nhiều dầu mỡ, uống nhiều nưốc, uống vitamin với liều lượng thích hợp.

2. Chú ý giữ vệ sinh sạch sẽ bộ phận sinh dục ngoài

Vị trí giải phẫu của bộ phận sinh dục ngoài rất gần với lỗ hậu môn, dễ bị lây nhiễm, ‘thêm vào đó là những phần bị hở ra ngoài sau khi sinh nên rất dễ bị nhiễm trùng ỏ mức độ nặng nhẹ khác nhau. Sau khi sinh, cần rửa bộ phận sinh dục ngoài hai lần một ngày, cách rửa là dùng nưốc xà phòng rửa

sạch những cặn bẩn trên bể mặt, sau đó rửa băng nước ấm hoăc dung dịch thuốc tím 1:10000 hoặc dung dịch Saponalí’d Cresol 0.5%-1%, khi rửa cần chú ý tránh để nước rửa chui vào trong âm đạo, còn cần chú ý việc rửa bộ phận sinh dục ngoài trước, rổi mới rủa tới lỗ hậu môn, sau khí đã rủa lỗ hầu môn rồi thì không nên rửa lại bộ phận sinh dục ngoài nữa. Sau khi rủa xong cần thay đệm hội âm đã tiệt trùng. Sau mỗi lẩn đại tiểu tiện cũng nên rủa sạch sẽ. Nêu ngoại ám bộ bị rạn hoặc có vết mổ, thì ngoài việc rủa vệ sinh mỗi ngày hai lần ra, khi miệng vết thương bị sưng tầy đỏ và đau thì còn cần dùng thuốc dạng kem bôi lên chỗ bị đau. Nêu chỗ khẳu bị nhiễm trừng mưng mủ, cần sớm mòi bác sỹ chăn trị, rút chỉ để mủ chảy ra ngoài, dùng tia hồng ngoại chiếu cục bộ dể miệng vết thương nhanh chóng lành trỏ lại. Khi nằm, nên nằm nghiêng vê phía không có vết thương, để tránh làm nhiễm trùng vết thương.

3. Khôi phục tinh thần, điểu chỉnh tâm lý sau khi sinh

Sau khi sinh nồ, người phụ nữ không những cần khôi phục về mặt thể lực mà còn cần có những điều chỉnh về mặt tâm lý và tinh thần. Trong cả quá trình từ lúc mang thai, đến lúc sinh nỏ và sau khi sinh xong, cả cơ thể cũng như môi trường sinh hoạt đều có nhiều thay đổi lớn. Đặc biệt là cơ thể sau khi sinh dễ gây ra những phản ứng độc tính gây nhiễm trùng, bên cạnh đó, còn có những tình huống đặc biệt như quá trình mất máu sau khi sinh do đẻ khó hay chức năng tuyến yên, chức nàng tuyến giáp trạng bị suy giảm sau khi sinh v.v..dễ dẫn tới những trở ngại về mặt tinh thần. Theo các thống kê lâm sàng, những người bị mắc bệnh tinh thần và có trở ngại về mặt tinh thần trong vòng 3 tháng sau khi sinh cạo co tỷ lệ phát bệnh cao hơn rất nhiều so vói những người bình thường. 3 đến 7 ngày sau khi sinh là thời kỳ cao

chân ở ngoài quan tài). Những người phụ nữ đều rất lo lăng không biết mình có đẻ khó hay không. Thực ra, với điểu kiện y học hiện đại, thì những nguyên nhân gây đẻ khó thường gặp như xương chậu hẹp, vị trí thai nhi không thảng, thai nhi bị ngạt…đều có thể xử lý bằng phẫu thuật với độ an toàn khá cao, và hiện nay đây đã không còn là vấn đề khó đổì với sản khoa nữa.

ở nước ta, do thực hiện chính sách sinh đẻ có kế hoạch mỗi cặp vợ chồng chỉ được sinh từ một đến hai con, nên nhiểu gia đình thường thích có con trai. Tư tưởng này gây ra ốp lực tinh thần rất lớn cho người phụ nữ, gánh nặng tinh thần có thể gây đẻ khó và chảy nhiều máu sau khi sinh. Do đó, sản phụ, đặc biệt là người nhà sản phụ, cần bổ tư tưởng trọng nam khinh nữ. Con trai hay con gái đều là kết tinh của tình yêu, đều mang lại nhiều niếm vui cho gia đinh. Người thân cũng cần khuyên nhủ người phụ nữ để người phụ nữ tràn đầy hy vọng mong chờ sự ra đời của đứa trẻ, dũng cảm vượt qua những biến đổi về mặt sinh lý khi sinh nỏ, và làm một người mẹ dũng cảm.

9. Sáu chữ vàng khi sắp sinh

Mang thai mười tháng, sinh nở một buổi. Sau khi bát đầu xuất hiện đau từng cơn, những bà mẹ sinh nơ lần đầu không tránh khỏi những căng thẳng và lo lắng dặc biệt, lúc này cần nhớ tới 6 chữ được nhắc tới trong cổ Y thư “Đạt sinh biên”: “Ngủ, chịu đau, chậm ỏ cữ”. Ý của 6 chữ này là, khi chuẩn bị sinh, người phụ nữ không nên nôn nóng, cần nghỉ ngơi tốt; nếu đau, không nên kêu gào để giữ sức; khi sinh, không nên khụa khuắng chán tay nhiều, nên dùng sức hợp lý để sinh nỏ thai nhi được thuận lợi.

Sinh nở bình thường bao gồm rất nhiều nhân tố, trong đó, có cẳ nhân tô’ thể lực của người phụ nữ nữa; vì thế, trước

khi sinh, người phụ nữ cần chú ý nghỉ ngơi, cồn “ngủ” để gìn sức. Rất nhiều phụ nữ khi sắp sinh rồi mà vẫn chưa thấy có dấu hiệu gì thì nằm ngồi không yên, không ăn uống gì được; những người phụ nữ sinh nở lần đầu thường mất trên 12 tiêng, mất rất nhiều sức. Không chú ý nghỉ ngơi trưốc khi sinh sẽ ảnh hưởng đến việc sinh nở bình thường. Khi »ắp sinh, tử cung co có quy luật, nhiều phụ nữ do sỢ hãi nêu kêu khóc, gào thét làm mất rất nhiều sức, thậm chí gây mất sức co ở tử cung. Vì thế, chữ “nhẫn”(chịu đựng) nói tối trong “Đạt sinh biên” là rất quan trọng. “Chậm ở cữ” muôn nói tới giai đoạn sau cùng khi sắp sinh, người phụ nữ cần chủ động phối hợp, dùng sức khi cần thiết, nếu dùng sức quá mạnh sẽ làm cho hội âm bộ bị tổn thương.

XIV-Chăm sóc sau khi sinh

1. Rụng tóc sau khi sinh

Phụ nữ mang thai và sản phụ đều lo lắng bị rụng tóc sau khi sinh, tỷ lệ xuất hiện chứng rụng tóc này chiếm khoảng 35%~45%.

Sự phát triển của tóc mang tính giai đoạn, mỗi nang lông đều trải qua thòi kỳ sinh trưỏng, ngủ và rụng. Mỗi sợi tóc sau khi hoàn thành một chu kỳ sẽ bị rụng đi, và thay thế bằng một sợi tóc mới. Như vậy, 5 năm một lần, tóc người sẽ được thay mới toàn bộ một lần. Trong thời gian mang thai, dưới tác dụng của tuyến yên và hormone nữ, quá trình thay mới của tóc cũng chịu những ảnh hưởng nhất định. Tóc của người phụ nữ trong thòi gian mang thai là đẹp nhất, rất ít rụng, tuổi thọ của mỗi sợi tóc đều được kéo dài hơn. Sau khi thai nhi được sinh ra, lượng hormone trong cơ thể người phụ nữ dần dần trở lại trạng thái bình thường, trao đổi chất cũng

miệng tử cung mỏ đến 6, 7cm, nhưng cũng có trương hợp võ nước ối chuẩn bị sinh, gọi là vỡ nước ối sớm. Nước ối thường sạch, nếu nước ối đục, hoặc có màu xanh cỏ, hoặc có lân phân thai (nâm sậm), điều này nói lên rằng, thai nhi bị bí bách không khí trong tử cung. Sau khi vỡ nước ối, người mang thai không được ngồi dậy hoạt động nữa, nằm thẳng và đưa đến bệnh viện.

7. Có thể sinh bất cứ lúc nào sau thời gian sinh dự kiến

Sau thời gian sinh dự kiến thì có thể sinh bất kỳ lúc nào, vì thê, cần chuẩn bị đầy đủ các thứ cần thiết, và sẵn sàng khi có dấu hiệu sắp sinh, tránh quên thứ nọ thứ kia trong lúc cuống lên.

Ngưòi mang thai cần chuẩn bị đầy đủ áo lót để thay đổi, giấy vệ sinh và băng vệ sinh tiệt trùng để sử dụng sau khi sinh. Đồ dùng rửa vệ sinh nên để vào cùng một chỗ để cầm đi bất cứ lúc nào. Cũng phải chuẩn bị riêng một chút tiền. Quần áo của trẻ sơ sinh phải chò đến khi xuất viện mới dùng nhưng cũng phải sắp xếp chuẩn bị đầy đủ, và dặn dò kỹ người nhà.

8. Không nên căng thẳng khi sắp sinh

Đa sô’ những người mang thai khi sắp sinh đểu hưng phấn và căng thẳng. Vui là vì sắp hoàn thành nhiệm vụ mang thai mười tháng, bản thân mình sắp được làm mẹ rồi. Căng thẳng là vì có rất nhiều hoang mang đồ đoán, đặc biệt là những phụ nữ sinh nở lần đầu, chỉ được nghe người khác nói là con sẽ thê nào…còn bản thân thì không có kinh nghiệm nên sẽ càng lo lắng hơn. Trong số những phụ nữ mạng thai có khoảng 60% sơ đau khi sinh nỏ, 46% sợ đẻ khó, sô người lo lắng dị hình ở thai nhi chiếm 61%, những người sợ xảy ra tình huống bất ngờ cho trẻ trong khi sinh nở chiêm 52%, còn có 79% số người mang thai muốn sinh con trai. Tất cả những suy nghĩ này đều gây ra những áp lực về mặt tâm lý, ảnh hưởng tới sự thuận lợi của việc sinh nở.

Có người khi sình nỏ thì thực sự cảm thấy đau đớn. Nguyên nhân là vì, trong thời gian mang thai thì miệng cổ tử cung đóng kín, khi sắp sinh, sau từng đợt co lại của tử cung, miệng cổ tử cung mới dần dẩn mở ra, để thai nhi có thể chui ra được. Khi tử cung co từng đợt, người phụ nữ sẽ cảm thấy trướng bụng, đau bụng và đau mỏi thắt lưng; tuy vậy, những cảm giác này ỏ những người khác nhau thì không giống nhau. Có người cảm thấy rất nhẹ nhàng, nhưng khi tinh thần càng căng thẳng thì càng cảm thấy nặng nề hơn. Dù là rốt đau hay chỉ hơi đau thì đều là những hiện tượng sinh lý bình thường, có thể chịu đựng được. Trong khi sinh, người phụ nữ có thể phôi hợp rất tốt vói bác sỹ, có thể giảm bót những cảm giác khó chịu, việc sinh nỏ sẽ thuận lợi hơn. Moi khi tử cung co, nên hít sâu, đổng thời, dùng tay nhẹ nhàng xoa phần bụng dưới, để cơ thịt được thả lỏng, làm tăng nhanh tốc độ mở của miệng cô tử cung. Khi tử cung co, cần cố gắng khống chế bản thân, không nên khoa chân tay hay kêu gào. Ở những phụ nữ sinh nỏ lần đầu, thường thời gian sinh sẽ tương đối dài, nếu quá mệt mỏi sẽ làm cho cổ tử cung mất lực, ảnh hưỏng đến việc sinh thai nhi ra.

Càng gần đến lúc sinh thì người phụ nữ càng lo lắng không biết con mình có dị hình hay không, nhớ lại những bệnh mà mình mắc phải trong thời gian mang thai, mình đã uông những thuốc gì, v.v..Trên thực tế, với những phụ nữ kiên trì khám thai trước khi sinh thì tỷ lệ xuất hiện dị hình ỏ thai nhi rất thấp. Những trị liệu thực hiện trong thòi gian mang thai có sự hướng dẫn của bác sỹ thường sẽ không ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi.

Trước đây, những cụ già lớn tuổi thưòng nói rằng: cửa chửa là cửa mả (sinh con thì một chân ở trong quan tài, một

tim thai trong chẩn đoán, nên có thể phát hiện sớm thai nhi bị ngạt trong tử cung, từ đó kịp thời tiến hành phẫu thuật khi sinh nở, khiến tỷ lệ sinh nở bằng phẫu thuật nhiều hơn nữa. Điều này gây ra sự lo ngại cho vi sản học trong và ngoài nước, rất nhiều nước phát triển bắt đầu cô gắng không chế tỷ lệ sinh nỏ bằng phẫu thuật. Năm 1985, Tổ chức Y tế thế giới đẫ yêu cầu, tỷ lệ sinh nò bằng phẫu thuật của bất kỳ một quôc gia hay khu vực nào đều không được vượt quá 10%~15%; đó là vì, sinh nở bằng phẫu thuật là một loại phẫu thuật, làm sản phụ bị thương, nếu gây mê có gì bất thường, gây chảy máu nhiều trong khi đang phẫu thuật hoặc sau khi tiên hành phẫu thuật, những vết thương trong khi phẫu thuật gây ra cho bàng quang, ông dẫn niệu, đưòng ruột, nhiễm trùng sau khi mổ như viêm màng bụng…Theo thống kê, tỷ lệ nhiễm trùng khi sinh bằng phẫu thuật cao gấp 10~20 lần so với sinh nở bằng âm đạo, tỷ lệ tử vong ở sản phụ cao gấp 5 lần so với sinh nỏ bằng âm đạo.

Đổi vối thai nhi mà nói, sinh nỏ bằng âm đạo là một quá trình sinh lý tự nhiên, trong quá trình sinh, qua lực đẩy trong đường sinh sản, các chất lỏng trong đường hô hấp của thai nhi đa phần được thải ra ngoài, điều này có lợi cho việc bắt đầu hô hấp của thai nhi sau khi được sinh ra; còn trẻ sinh ra bằng phẫu thuật, bên trong đường hô hấp luôn có chất dịch lỏng bị giữ lại, nên khả năng bị ngạt và các chứng về hệ hô hấp sẽ tăng lên.

Trong trưòng hợp nào cần tiến hành phẫu thuật khi sinh? Khi người phụ nữ mang thai mắc các bệnh như bệnh tim khá nặng, viêm gan nặng, viêm thận mạn tính nặng, khi thấy có hiện tượng như thai nhi thiếu dưỡng khí, thai ngược, thai, thai to…qua chẩn đoán của bác sỹ thì cần phải thực hiện phẫu thuật khi sinh, do các bác sỹ khoa sản có kỹ thuật  thành thạo thực hiện với sự theo dõi chặt chẽ.

Sau khi tiến hành phẫu thuật cần năng trỏ mình, để tránh bị thối loét. Bắt đầu từ ngày thứ 3 sau khi phẫu thuật, sản phù có thể ra khỏi giường và hoạt động, tránh để chi dưới tắc nghẽn mạch máu và nghẽn phổi. Sau khi mổ, sản phụ có thể ăn lỏng, sau 24 giờ là có thể ăn cơm bình thường.

5. Phụ nữ có chứng bệnh tổng hợp trong thời gian mang thai cần sớm nhập viện

Phụ nữ mang thai kèm theo một sô” chứng bệnh khác (như bệnh tim, bệnh tiểu đưòng, bệnh thận…), xương chậu hẹp, vị trí của thai nhi không thẩng, chứng cao huyết áp trong thời gian mang thai, từng có tiền sử đẻ khó, đẻ gấp, đẻ mổ, bệnh máu hòa tan của trẻ mới sinh, từng làm phẫu thuật tử cung (như dị hình tử cung, cắt u, nối cổ tử cung), đa thai, trên 35 tuổi và những hiện tượng bất thường khác đều cần nhập viện sớm để tránh bất trắc xảy ra.

6. Dấu hiệu sinh

Khái niệm sắp sinh (lâm sản) dùng để chỉ dấu hiệu tử cung co lại có quy luật, đồng thời kèm theo cổ tử cung mỏ ra, cùng với một loạt các biểu hiện khác, về dấu hiệu sắp sinh, cần nhớ kỹ 3 chữ: thông, huyết, thủy. “Thông” chỉ tử cung co lại, vào giai đoạn cuối của thòi kỳ mang thai, tử cung khá nhạy cảm, dễ bị kích thích, đôi lúc co lại không theo quy tắc nào, khi thực sự chuẩn bị sinh, tử cung co mạnh hơn, nhiều lần hơn và trong thời gian tương đôi dài, đây mói là dấu hiệu tử cung co lại khi chuẩn bị sinh. Hiện tượng co lại lúc trưốc gọi là “co giả” và “kỳ tiền khu”. “Huyết” là có một chút máu chảy ra ỏ âm đạo, thường gọi là “máu cá”, là máu có chút nhậy, biểu hiện cổ tử cung hơi mở ra một chút. Nếu chảy máu quá nhiều là không bình thường, cần đề phòng do nhau thai bong sớm. “Thủy” là võ nước ôi; nước ối thường vỡ khi